Những ai từng uống trà, chúng ta cũng đôi lần nghe qua về ấm Tử Sa, vậy Tử Sa là gì? ấm Tử Sa làm bằng gì? Dưới đây là một số thông tin liên quan đến chất liệu Tử Sa hay còn gọi là gốm Tử Sa, một loại vật liệu đặc biệt tự nhiên hiếm có. Mời Bạn tham khảo một số thông tin bên dưới để có thêm kiến thức về loại vật dụng có chất liệu đặc biệt này. full-width
Lịch Sử Hình Thành của Gốm Tử Sa. Lịch sử của gốm Tử Sa có thể truy ngược về thời nhà Tống (960-1279), nhưng nó thực sự phát triển rực rỡ vào thời nhà Minh (1368-1644).
Khởi nguồn: Các ghi chép sớm nhất cho thấy những sản phẩm gốm thô sơ đã được sản xuất tại vùng Nghi Hưng từ thời Xuân Thu Chiến Quốc (771-256 TCN). Tuy nhiên, những chiếc ấm trà Tử Sa đầu tiên có hình dáng rõ ràng được cho là xuất hiện vào thời nhà Tống.
Thời Minh: Nghệ nhân Cung Xuân (Cung Dụng Khanh) được coi là người có công lớn trong việc nâng tầm nghệ thuật chế tác ấm trà Tử Sa. Ông đã cải tiến kỹ thuật và tạo ra những kiểu dáng ấm thanh lịch, tao nhã.
Thời Thanh: Đây là giai đoạn hoàng kim của gốm Tử Sa với sự xuất hiện của nhiều nghệ nhân tài ba và các phong cách chế tác đa dạng. Các tác phẩm không chỉ chú trọng đến công năng sử dụng mà còn mang đậm giá trị nghệ thuật và văn hóa.
Hiện đại: Gốm Tử Sa vẫn tiếp tục được chế tác và ngày càng được biết đến trên toàn thế giới. Các nghệ nhân đương đại không ngừng sáng tạo, kết hợp truyền thống và hiện đại để tạo ra những sản phẩm độc đáo.
Đặc Điểm Nổi Bật của Gốm Tử Sa. Gốm Tử Sa sở hữu những đặc điểm độc đáo làm nên giá trị và sự khác biệt của nó:
Nguyên liệu chính là loại đất sét đặc biệt chỉ có ở vùng Nghi Hưng, bao gồm đất tử nê (màu tím), chu nê (màu đỏ), và bản sơn lục nê (màu xanh lục). Đất có độ dẻo cao, hàm lượng sắt lớn và cấu trúc hạt mịn, tạo nên độ xốp đặc trưng sau khi nung. Gốm Tử Sa không được tráng men. Màu sắc và vẻ đẹp tự nhiên của sản phẩm hoàn toàn phụ thuộc vào màu sắc của đất sét và kỹ thuật nung. Cấu trúc xốp cho phép ấm trà Tử Sa "thở", giúp trà giữ được hương vị thơm ngon, không bị ôi thiu và càng dùng lâu càng bóng đẹp, thấm hương trà. Gốm Tử Sa có khả năng chịu nhiệt cao và thay đổi nhiệt độ đột ngột mà không bị nứt vỡ. Mỗi sản phẩm Tử Sa, đặc biệt là những tác phẩm thủ công của các nghệ nhân, đều mang đậm dấu ấn cá nhân và giá trị nghệ thuật. Kiểu dáng đa dạng, từ cổ điển đến hiện đại, với các họa tiết trang trí tinh xảo. Tính độc bản: Các tác phẩm thủ công thường là độc bản hoặc số lượng rất hạn chế, làm tăng thêm giá trị sưu tầm.
Gốm Tử Sa có bao nhiêu loại và loại nào tốt nhất?
Bản Sơn Lục Nê (Màu Xanh Lục): Màu xanh lục thường được coi là hiếm nhất trong ba loại đất sét Tử Sa cơ bản (tử nê, chu nê, bản sơn lục nê). Điều này là do trữ lượng đất bản sơn lục nê tự nhiên thường ít hơn. Khi một tác phẩm được làm từ đất bản sơn lục nê có chất lượng tốt, màu sắc đẹp và được chế tác tinh xảo, giá trị của nó thường rất cao do yếu tố hiếm có. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng màu xanh lục cũng có nhiều sắc thái khác nhau, và không phải sắc thái nào cũng được đánh giá cao như nhau.
Chu Nê (Màu Đỏ): Đất chu nê có màu đỏ đặc trưng, thường có độ co ngót cao và khó chế tác hơn so với tử nê. Những tác phẩm chu nê chất lượng cao với màu sắc đỏ tươi, trong và có độ "chín" đẹp thường được đánh giá rất cao. Giá trị của chu nê đến từ cả chất lượng đất sét (độ khó chế tác, vẻ đẹp màu sắc đặc trưng) và độ hiếm tương đối so với tử nê.
Tử Nê (Màu Tím): Màu tím là màu sắc phổ biến nhất của gốm Tử Sa. Đất tử nê có trữ lượng lớn hơn và dễ chế tác hơn so với hai loại trên. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tất cả các tác phẩm tử nê đều có giá trị thấp. Những chiếc ấm tử nê được làm từ đất sét chất lượng cao (ví dụ như các loại tử nê cổ, nguyên khoáng), có màu sắc tím đặc trưng, đẹp và được chế tác bởi các nghệ nhân nổi tiếng vẫn có giá trị rất cao. Trong trường hợp này, giá trị đến từ chất lượng đất sét, tay nghề nghệ nhân và các yếu tố khác như lịch sử, kiểu dáng.
Cách Phân Biệt Gốm Tử Sa Thật
Chất đất:
Thật: Màu sắc tự nhiên, không quá sặc sỡ, thường có độ "trầm" nhất định. Sờ vào có cảm giác mịn màng nhưng không trơn láng như đồ sứ tráng men. Đôi khi có thể thấy các hạt nhỏ li ti (sa) trên bề mặt.
Giả: Màu sắc tươi sáng, bóng bẩy do có thể đã pha trộn hóa chất hoặc tráng men giả. Cảm giác cầm nắm có thể quá nhẵn hoặc thô ráp bất thường.
Âm thanh:
Thật: Khi gõ nhẹ vào thân ấm hoặc nắp, âm thanh thường đục và trầm ấm.
Giả: Âm thanh có thể trong và vang hơn, giống như gốm sứ thông thường.
Độ xốp và khả năng thấm nước:
Thật: Gốm Tử Sa thật có độ xốp nhất định. Nhỏ một vài giọt nước lên bề mặt không tráng men, nước sẽ thấm từ từ.
Giả: Nước sẽ đọng lại trên bề mặt và không thấm.
Kỹ thuật chế tác:
Thật: Các sản phẩm thủ công thường có dấu vết của quá trình làm bằng tay, chẳng hạn như các đường nối không hoàn hảo tuyệt đối, hoặc các vết vuốt nhẹ. Nắp ấm thường khít với thân và có độ rơ nhất định.
Giả: Các sản phẩm sản xuất hàng loạt thường quá hoàn hảo, không có dấu vết thủ công. Nắp ấm có thể quá khít hoặc quá lỏng lẻo.
Mùi:
Thật: Gốm Tử Sa thật không có mùi đặc biệt.
Giả: Có thể có mùi hóa chất hoặc mùi lạ nếu được pha trộn các chất liệu không đảm bảo.
Nhà cung cấp và nguồn gốc:
Chọn mua ở những cửa hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
Nếu mua trực tiếp từ nghệ nhân, hãy tìm hiểu kỹ về danh tiếng và tác phẩm của họ.
Giá cả:
Gốm Tử Sa thật, đặc biệt là các tác phẩm thủ công của nghệ nhân có tên tuổi, thường có giá trị cao. Nếu một sản phẩm được chào bán với giá quá rẻ so với thị trường, bạn cần phải cẩn trọng.
Giá Trị của Gốm Tử Sa Mang Lại Cho Người Dùng
Gốm Tử Sa không chỉ là một công cụ pha trà mà còn mang lại nhiều giá trị tinh thần và vật chất cho người sử dụng:
Chất liệu và cấu trúc đặc biệt của gốm Tử Sa giúp giữ trọn vẹn hương vị tinh tế của trà, đồng thời làm tăng thêm sự đậm đà và mượt mà cho nước trà. Thú chơi tao nhã: Sở hữu và thưởng lãm gốm Tử Sa là một thú vui tao nhã, thể hiện sự am hiểu về trà đạo và nghệ thuật. Các tác phẩm gốm Tử Sa, đặc biệt là những chiếc ấm cổ hoặc ấm của các nghệ nhân nổi tiếng, có giá trị sưu tầm và đầu tư cao, có thể tăng giá theo thời gian. Mỗi chiếc ấm Tử Sa mang trong mình câu chuyện về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật chế tác gốm truyền thống của Trung Quốc. Màu sắc tự nhiên của đất sét và kiểu dáng mộc mạc của gốm Tử Sa mang đến cảm giác gần gũi với thiên nhiên. Quá trình thưởng trà bằng ấm Tử Sa có thể giúp thư giãn, tĩnh tâm và mang lại sự cân bằng trong cuộc sống.
0 Comments